Με αφορμή τον ΑΔΜΗΕ – Πίσω από τη βιτρίνα

---

Με αφορμή τον ΑΔΜΗΕ – Πίσω από τη βιτρίνα

Πανηγυρίζει η κυβερνητική προπαγάνδα, επειδή έκλεισε η συμφωνία με τους «εταίρους» στο θέμα της ιδιωτικοποίησης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, του γνωστού ΑΔΜΗΕ. Το κύριο επιχείρημά τους είναι ότι η πλειοψηφία των μετοχών και η διοίκηση παραμένουν στο Δημόσιο. Θυμόμαστε όμως ότι η οικογένεια Τσάτσου, στον καιρό της κυριαρχίας της στον κολοσσό της ΑΓΕΤ, είχε μόνο το 16% των μετοχών και μ' αυτό το ποσοστό ήταν ο πραγματικός αφέντης.

Τέτοια παραδείγματα πολλά στον κόσμο των επιχειρήσεων, σχετικά αδιάφορα στον κόσμο των εργαζομένων, αν δεν ακουμπάνε τη ζωή τους. Εδώ, όμως, η όλη εξέλιξη έχει άμεση επίπτωση στη ζωή του λαού. Φτάνει κοντά στην ολοκλήρωσή του ένας σχεδιασμός που οι ρίζες του βρίσκονται πίσω στην εποχή της υπογραφής της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Πρόκειται για την απελευθέρωση των δικτύων Ενέργειας έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η ενιαία εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Για να έχουν κερδοφόρα διέξοδο τα μονοπώλια του κλάδου με δεδομένη την υπερσυσσώρευση κεφαλαίων τα οποία αδυνατούν να μπουν στον κύκλο της κερδοφόρας αναπαραγωγής τους.

Η όλη διαδικασία θα μπορούσε, επίσης, να είναι αδιάφορη για το λαό, μια ενδοοικογενειακή υπόθεση ίσως μεταξύ των μονοπωλιακών κολοσσών, όμως έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις τόσο στα εργασιακά δικαιώματα όσο και στο επίπεδο διαβίωσης του λαού. Από τη μέχρι τώρα πολιτική τής σταδιακής απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, αυξήθηκαν οι λογαριασμοί του ρεύματος κατά 50%. Βυθίστηκαν χιλιάδες εργατικές - λαϊκές οικογένειες στο σκοτάδι. Επιδεινώθηκαν ραγδαία οι εργασιακές σχέσεις στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στον κλάδο της ενέργειας.

 Εισβάλλουν όλο και περισσότεροι ιδιώτες «παραγωγοί» που τώρα επεκτείνονται και στο χώρο της διανομής. Ο ίδιος ο σημερινός πρόεδρος της ΔΕΗ, όταν συζητούνταν στη Βουλή, είχε υπερασπιστεί το Ν. 2773/99, με τον οποίο επικυρώθηκε η πολιτική της απελευθέρωσης της ηλεκτρικής ενέργειας, άνοιξε ο δρόμος για τον τεμαχισμό της ΔΕΗ προκειμένου να διευκολυνθεί η ιδιωτικοποίηση τμημάτων της Επιχείρησης - όπως ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Είχε πει, «ο νόμος στην πράξη έχει παραβιαστεί και έχουμε πάει σε τελείως άλλα, στρεβλά μοντέλα», και ο ίδιος βεβαίως ανέλαβε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Τίποτα, λοιπόν, δεν είναι νέο. Οι εξελίξεις έχουν προαναγγελθεί εδώ και καιρό. Συνδέονται άμεσα με τη συνεκμετάλλευση του λιγνίτη, με την απαίτηση για ιδιωτικοποίηση υδροηλεκτρικών σταθμών, με την ολοκλήρωση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, αλλά και με τις σημαντικές διεργασίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, που, εκτός των άλλων, περιλαμβάνουν και την ηλεκτροπαραγωγή: Σχεδιάζονται ηλεκτρικές διασυνδέσεις Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας, υπερανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Ελλάδας, στην Κρήτη, στη Στερεά και την Πελοπόννησο. 

Αποτελούν ταυτόχρονα μνημονιακές δεσμεύσεις, μέρος της συνολικής πολιτικής της Ε.Ε., αλλά και ουσιαστικό τμήμα της κυβερνητικής πολιτικής των «αναδιαρθρώσεων». Το γεγονός ότι τμήμα των μετοχών του ΑΔΜΗΕ θα παραμείνουν στο Δημόσιο δεν αντανακλά τίποτα άλλο από το, επίσης γεγονός, ότι υπάρχει τμήμα του κεφαλαίου που θέλει το αστικό κράτος να συμμετέχει στην Επιχείρηση ώστε να διαιτητεύει στη μοιρασιά, να καθορίζει τους όρους του ανταγωνισμού, να προστατεύει τα προνόμια σε φθηνή παροχή Ενέργειας σε μια σειρά κλάδων της βιομηχανίας, να αναλαμβάνει το κόστος συντήρησης των δικτύων.

Το ενιαίο μοντέλο Ευρωπαϊκής Αγοράς, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2015, θέτει ως στόχους τη σύζευξη σε ενιαίες τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος για όλη την ΕΕ, τη δημιουργία χρηματιστηρίων Ενέργειας και τα διμερή συμβόλαια μέσω χρηματιστηρίων. Αυτήν την ανάγκη υπηρετεί και η ολοκλήρωση της απελευθέρωσης του δικτύου. Άλλωστε ένα ποσοστό του ΑΔΜΗΕ θα δοθεί σε ευρωενωσιακή εταιρία διαχείρισης δικτύων. 

Δεν πρόκειται για κάτι νέο ως προς την ιδιωτικοποίηση, αφού ήδη και σήμερα στη μετοχική σύνθεση της ΔΕΗ υπάρχουν κράτος και ιδιώτες μεγαλομέτοχοι, ξένα funds, «που διαθέτουν κεφάλαια». Άλλωστε, και όταν ήταν πλήρως δημόσια η ΔΕΗ, και τότε με κριτήριο τη στήριξη των αναγκών του κεφαλαίου λειτουργούσε. Παρείχε φθηνή ενέργεια στους μεγαλοεπιχειρηματίες και χρέωνε πανάκριβο το ρεύμα στα λαϊκά νοικοκυριά. Όπως και σήμερα που κατέχει το Δημόσιο το 51% των μετοχών της.

Σημειώνεται, λοιπόν, ότι όποια κι αν είναι η σύνθεση των μετοχών στον ΑΔΜΗΕ, δεν μπορεί να αναιρέσει, μέσα στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς, τη λειτουργία κάθε ενεργειακού ομίλου με γνώμονα το ποσοστό κέρδους του, σε βάρος του περιβάλλοντος, της λαϊκής κατανάλωσης, όσο και των εργαζομένων του κλάδου.

Από τη σκοπιά των συμφερόντων του λαού, για να υπηρετήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός τη λαϊκή ευημερία, πρέπει να απαλλαγεί απ' τους νόμους της αγοράς, τους νόμους του κέρδους. Να πάψει η ενέργεια να είναι εμπόρευμα. Να γίνει κοινωνικό αγαθό. Αυτό το πολιτικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί ριζικά αν δεν λυθεί το ποιος έχει την εξουσία στην κοινωνία και την ιδιοκτησία στον τομέα της Ενέργειας και συνολικά στην οικονομία.

Γιατί μόνο μέσα στο πλαίσιο της κεντρικά σχεδιασμένης παραγωγής, με στόχο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένας ενιαίος, αποκλειστικά κρατικός φορέας Ενέργειας, ως μηχανισμός της εξουσίας του λαού. Και μόνο μέσα σ' αυτό το ιδιοκτησιακό και πολιτικό καθεστώς, όπου οι εγχώριες ενεργειακές πηγές, οι πρώτες ύλες, τα μέσα παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της Ενέργειας θα αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, ο ενεργειακός σχεδιασμός θα μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή και να ικανοποιεί συνδυασμένα το σύνολο των λαϊκών αναγκών.

Και βέβαια στο άρθρο μας δεν αγγίξαμε τη στρατηγικό χαρακτήρα της ενέργειας και τη σχέση της με την ασφάλεια, την εθνική ανεξαρτησία και τη λαϊκή κυριαρχία της χώρας.

ΔΕΗτζής